NIEDOCZYNNOŚĆ TARCZYCY
Jest to poważna choroba autoimmunologiczna, która dotyka coraz większą liczbę osób. Zajście w ciążę zwłaszcza w początkowym okresie jej rozwoju stwarza zagrożenie zarówno dla dziecka , jak i dla matki , dlatego planując ciążę należy zgłosić się do specjalisty. Prawidłowe wyrównanie niedoczynności tarczycy poprzez podawanie odpowiedniej dawki tyroksyny prowadzi zazwyczaj do normalizacji cykli i do ustąpienia wszystkich objawów.
Objawy:
- zimne kończyny(stopy, ręce) oraz nietolerancja zimna
- nietolerancja stresu – nerwowość, nieprzespane noce
- suchość skóry, szczególnie na dłoniach
- wypadanie włosów i ogólne osłabienie
- tendencja do tycia oraz trudności z odchudzaniem pomimo diety i aktywności fizycznej
- drażliwość, zmiany nastroju
- epizody większej energii niż zazwyczaj a następnie całkowity jej spadek
- senność, zmęczenie – osoby potrafią przespać nawet kilka dni i nadal czuć zmęczenie
- podniesiony poziom cholesterolu – marker stanu zapalnego
- zaburzenia miesiączkowania i inne
Każdy z nas jest jednostką indywidualną i nie wszystkie te objawy mogą nas dotykać , może wystąpić jedynie kilka z nich.
NADCZYNNOŚĆ TARCZYCY
Nadczynność tarczycy może powodować zaburzenia miesiączkowania, wydłużenie bądź skrócenie cyklu oraz cykle bezowulacyjne.
Przyczyny:
- choroba Gravesa- Basedowa
- wole wieloguzkowe toksyczne typu A lub B
- autonomiczny nadczynny guzek tarczycy
- wstępna faza choroby Hashimoto
- poporodowe zapalenie tarczycy
- spożywanie nadmiernej ilości jodu
- zażywane nadmiernych dawek hormonów tarczycy
Objawy:
- nadpobudliwość
- zwiększona potliwość
- duszność i osłabienie
- utrata masy ciała
- ogólna niechęć do wysiłków fizycznych i intelektualnych
- drżenie rąk
- nieregularne miesiączkowanie
- bezsenność
- wole (powiększenie tarczycy)
Co powinna zawierać prawidłowa diagnostyka w badaniach tarczycy ?
- TSH, fT3, fT4
- aTPO, aTG, aTRAB
- USG tarczycy z doplerem
Prawidłowe stężenie TSH w ciąży
1 trymestr- 0,24-2,99 mlU/l
2 trymestr- 0,46-2,95 mlU/l
3 trymestr- 0,43-2,78 mlU/l
| Nadczynność tarczycy | Niedoczynność tarczycy |
· niskie TSH- nadczynność lub problemy z przysadką · wysokie T4 · wysokie T3- zbyt duże dawki T3 w ramach hormonalnej terapii zastępczej | · wysokie TSH- niedoczynność, guz przysadki · niskie T4-niedoczynność, zbyt mała dawka leku · niskie T3 |
Badania dodatkowe:
Wiele badań jest pomocnych w ocenie powikłań choroby:
- ocena diety, sposobu żywienia
- lipidogram
- oznaczanie parametrów biochemicznych czynności nerek – mocznik, kreatynina
- EKG – może wykazać zaburzenia czynności serca oraz zaburzenia przewodnictwa
U chorego z objawami nasuwającymi podejrzenie niedoczynności tarczycy, ale z prawidłowym wynikiem TSH, należy oznaczyć wolne hormony tarczycowe, możemy bowiem mieć do czynienia z rzadziej występującą wtórną niedoczynnością tarczycy i w takim przypadku należy rozszerzyć diagnostykę o stężenia wolnych hormonów (FT3 i FT4)
USG tarczycy jest wskazane, przede wszystkim w przypadku gdy mamy do czynienia ze zwiększonym stężeniem TSH a prawidłowych stężeniach fT3 i fT4. Ważne jest aby wykonać USG tarczycy, zwłaszcza wobec obecnie występujących doniesień o częstym występowaniu raka tarczycy w grupie chorych ze zwiększonym stężeniem TSH w surowicy.
Dlaczego w chorobach tarczycy często mamy do czynienia z niepłodnością ?
- ze względu na mniejszą ilość estrogenów
- występowanie zaburzeń owulacji
- PCOS
- zbyt wysoki poziom prolaktyny
- niedobór progesteronu
Przy nadczynności może dochodzić do poronień, wad płodu w szczególności u kobiet palących papierosy .
Dieta wspomaga leczenie chorób tarczycy ale sama w sobie nie leczy.
Podczas stosowania różnego rodzaju diet należy pamiętać o tym, że restrykcję są dobre ale tylko chwilowo i powinniśmy skupić się na usprawnieniu pracy jelit a nie na wyłączeniu 90% produktów, które nam szkodzą.
Zboża oraz strączki czy nabiał są nam przydatne(tylko w naturalnej postaci) i pozbywanie się ich niekoniecznie może nas „uzdrowić”, ale do każdego dieta powinna być dopasowana indywidualnie.
Zaleca się wypijanie niegazowanej wody mineralnej. Należy wybierać wody o niskiej zawartości sodu a wysokiej koncentracji selenu, magnezu, cynku
Produkty wolotwórcze
Należą do nich tioglikozydy, zawarte w warzywach kapustnych oraz innych warzywach krzyżowych takich jak kalafior, brokuły, jarmuż, kalarepa.
W dziennej racji pokarmowej zawierającej około 500 g warzyw kapustnych przy podaży jodu ok 100ug, możemy stworzyć warunki dla przerostu tarczycy
Substancje anty-odżywcze przeciwskazane dla osób z niedoczynnością tarczycy znajdują się również w rzepie i brukwi, ponadto działanie wolotwórcze wykazują również orzeszki ziemne i gorczyca.
Soja przy umiarkowanym spożyciu nie powinna szkodzić.
Kazeina natomiast może drażnić układ odpornościowy, a nietolerancja laktozy dotyczy około 20-40% Polaków.
Leczenie:
Stosowane jest leczenie substytucyjne, czyli podawanie hormonów tarczycy (głównie lewoskrętnej tyroksyny L-T4)
Odpowiednie żywienie zawsze pomaga w leczeniu tej choroby
Niedobór hormonów tarczycy, może być przyczyną zmian otępiennych.
Stosowane leki: letrox, eutyrox- z laktoza, dodatek lactocontrol, oroxine
Według obecnych doniesień stosowanie preparatów selenu w ciąży w formie selenometioniny w dawce 100-200ug zmniejszyło częstość poporodowego zapalenia tarczycy
SUPLEMENTACJA:
- Selen- 100mcg
- Cynk 10mg
- Jod- 150mcg
- Wit D- 400 IU
- Wit E- 100 IU
- Wit C- 100-150 IU
Oczywiście warto jest również pamiętać o podstawowych zasadach zdrowego żywienia. Posiłki powinny być spożywane regularnie, zalecane jest wypijanie odpowiedniej ilości wody, która stymuluje metabolizm i jest niezbędna do procesu spalania tkanki tłuszczowej.
Warto również zadbać o regularną aktywność fizyczną, która pomoże w redukcji tkanki tłuszczowej , wspomoże w obniżeniu poziomu cholesterolu, ograniczeniu ubytek masy kostnej, zwiększy uczucie odczuwania ciepła oraz POPRAWI SAMOPOCZUCIE
Bibliografia:
- Soldin,Offie, Thyroid Function Testing in Pregnancy and Thyroid Disease: Trimestr Specific Reference Interfals. Therapeutic Drug Monitor, 2006.
- Bone mineral density in hyperthyroidims. Clinical Endocrinology 2004
- The Jurnal of Clinical Endocrinology and Metabolism, 2001.
- Drutel A, Archambeaud F, & Caron P. (2013) Selenium and the thyroid gland: more good news for clinicians. Clinical endocrinology, 78(2), 155-64.
- Medical Nutrition Therapy for Thyroid and Related Disorders 2011
- 2006 Mar;16(3):249-58. Effects of soy protein and soybean isoflavones on thyroid function in healthy adults and hypothyroid patients: a review of the relevant literaturę
- Med Clin (Barc). 2006 Jul 1;127(5):199. [Regular intake of seaweed and hyperthyroidism].