Zespół policystycznych jajników (PCOS) to jedno z najczęstszych zaburzeń endokrynologicznych
i zaburzeń owulacji prowadzące do dysfunkcji jajników. Dotyczy 5-10% kobiet w wieku rozrodczym. Klasyczna postać PCOS najczęściej występuje u kobiet z otyłością, torbielowatością jajników, podwyższonym stężeniem androgenów (hormonów męskich), brakiem lub nieregularnym cyklem owulacyjnym.
Co może wskazywać, że masz PCOS
- Nieprawidłowe stężenie hormonów LH, FSH
- Nadmierne owłosienie oraz występowanie trądziku
- Nieregularne cykle owulacyjne lub ich brak
- W badaniu USG (policystyczne jajniki) (powyżej 12 pęcherzyków w każdym jajniku lub objętość jajnika powyżej 10 ml)
- Otyłość, zaburzenia lipidowe (podwyższony cholesterol), nadciśnienie tętnicze, insulinooporność
- Bóle w miednicy mniejszej w wyniku uścisku powiększonych jajników
Wpływ PCOS w staraniu się o dziecko:
Zaburzenia gospodarki hormonalnej mogą powodować problem z zajściem w ciążę. W szczególności jeśli występują z insulinoopornością, występuję nadprodukcja wydzielania insuliny przez trzustkę a w konsekwencji doprowadza do nadmiernego stężenia testosteronu we krwi, co może hamować owulację. Problem nasila również otyłość. Otłuszczone komórki są jeszcze bardziej oporne na działanie insuliny i mogą prowadzić do hiperandrogenizmu, czyli nadmiernego wydzielania hormonów męskich (androgenów: testosteron, DHEA –dehydropiandosteron) i zmniejsza wydzielanie hormonu wzrostu i białka wiążącego hormony płciowe SHGB. Otyłość może powodować również opóźnienie implantacji zarodka.
Zalecenia dietetyczne
- Zmniejszenie masy ciała powolną i dobrze zbilansowana dietą około 0,5-1kg/ tydzień
- Zmniejszenie spożycia węglowodanów, ograniczenie do minimum spożycia rafinowanych węglowodanów- pszenica, białe bułki, makarony, naleśniki, gofry, pizza, kebaby
- Wykluczenie z diety cukrów prostych – słodyczy, pączków, ciastek czy tez soków zawierających glukozę, fruktozę, syrop glukozowo-fruktozowy
- Zmniejszenie spożycia tłuszczy nasyconych oraz tłuszczy trans, które mają działanie prozapalne, należą do nich np. chipsy, ciastka wypiekane na bazie twardych margaryn. A także zmniejszenie ilości produktów bogatych w kwasy Omega 6 -oleje rafinowane(kukurydziany, słonecznikowy, rzepakowy)
Jakie zmiany warto wprowadzić
- Węglowodany złożone- powinny to być produkty z pełnego ziarna, pieczywo razowe, kasze pełnoziarniste, te produkty zawierają dużą ilość błonnika, magnezu, cynku, selenu, witaminy E niezbędnych do prawidłowej płodności.
- Wprowadzenie pokarmów bogatych w kwasy Omega 3, które poprawiają parametry metaboliczne oraz hormonalne u kobiet z PCOS
- Wprowadzenie antyoksydantów 😉 pół kilo warzyw i owoców dostarczy ich odpowiednią ilość.
Np. 1 papryka pokrywa aż 200% dziennego zapotrzebowania na witaminę C. Nie powinno również zabraknąć winogron, granatów, bakłażana ponieważ są bogatym źródłem flawonoidów. - Orzechy powinny również gościć w naszym jadłospisie, posiadają duże ilości witaminy E i mają działanie propłodnościowe
- Nie zapominać o witaminie D, suplementacja pozytywnie wpływa na fazę folikularną – przygotowującą macicę do zagnieżdżenia zarodka. Witaminę D znajdziemy w tłustych rybach (śledź, łosoś), żółtkach jajek i produktach mlecznych.
- Pamiętać o cholinie, która wpływa na przekształcenie homocysteiny do metioniny, tym samym zmniejsza ilość homocysteiny w organizmie, która działa negatywnie pogarszając jakość komórek jajowych i zarodka. Znajdziemy ją w jajkach, wołowinie, kurczaku, rybach, produktach mlecznych a także w brokułach, fasoli, soczewicy
- Wybierać produkty o niskim indeksie glikemicznym – więcej na ten temat- „Dieta w insulinooporności”
- Dbać o prawidłową ilość snu
- Dużo ruchu poprawi kondycję, wpłynie na zmniejszenie masy ciała, poprawi parametry insulinowe
Tak na szybko ! co warto wprowadzić :
Warzywa z niskim IG, owoce najlepiej jagodowe, zieleninę (szpinak, rukola, roszponka) , pełne ziarno (produkty razowe, kasze gruboziarniste), pieczywo żytnie na zakwasie, tłuszcze (oliwa z oliwek, awokado, olej kokosowy) , chude białko zwierzęce (wołowina, indyk), ryby, skorupiaki, jaja, awokado, oliwki, orzechy, nasiona, mleko koksowe, migdałowe, przyprawy mające działanie przeciwzapalne (kurkuma, imbir, oregano, czarnuszka), cynamon
Według mnie pozytywnie może wpłynąć również odstawienie glutenu i zbóż glutenowych, jednakże wypisane wyżej elementy znacząco mogą poprawić stan zdrowia. Najważniejsze jest indywidualne podejście do każdego z przypadków, dlatego niezbędna może być dla was moja pomoc.
Bibliografia
1. Sylwia Leszczyńska; „Dieta dla płodności”
2. Rahimi-Ardabili H i inn;. Effects of vitamin D on cardiovascular disease risk factors in polycystic ovary syndrome women with vitamin D deficiency
3. Ouladsahebmadarek E i inn., Hormonal and metabolic effects of polyunsaturated fatty acid (omega-3) on polycystic ovary syndrome induced rats under diet
4. Alipoor B i inn „ Effect of Zinc Supplementation on Inflammatory Markers in Women with Polycystic Ovary Syndrome.”
5. Marsh K.A., i inn „Effect of a low glycemic index compared with a conventional healthy diet on polycystic ovary syndrome”