Ukryty cukier w produktach spożywczych

Każda osoba z cukrzycą zdaje sobie sprawę , że cukier znajduje się w słodyczach, wszelkiego rodzaju ciasteczkach, batonikach, czekoladzie czy deserach. Jednak producenci aby poprawić smakowitość, konsystencję czy wydłużyć datę przydatności swoich wyrobów dodają cukier do innych produktów, które cukru zawierać nie powinny. Są to tak zwane cukry wolne, DODANE w procesie produkcji czy przetwarzania produktów i nie występują jako naturalne cukry w produkcie.

Cukry wolne nie powinny przekraczać 10 % dziennego zapotrzebowania na energię.

W jakich produktach oprócz słodyczy mogą ukrywać się cukry wolne:

• Płatki zbożowe
• Soki i napoje
• Pieczywo
• Przyprawy
• Przetwory mleczne
• Wędliny i przetwory mięsne
• Dania instant
• Żywność dla dzieci
• Przetwory konserwowe
• Sosy, keczupy, musztardy
• Suplementy diety
• Produkty ,,fit’’, ,,fitness’’

Sięgając po produkt spożywczy zawsze czytajmy etykietę, ponieważ nawet napis ,, nie zawiera cukru’’ czy ,,bez cukru’’ nie oznacza , że nie został tam dodany pod inną nazwą. Szczególną nazwę zwróćmy na produkty leżące na półce ze zdrową żywnością oraz te określane mianem ,, fit’’, ,,fitness’’ czy ,,bez…’’. Producenci wykluczając cukier z produktu muszą go czymś zastąpić i najczęściej jest to słodki zamiennik kryjący się pod inną mniej znaną nazwą.

Pod jakimi nazwami producenci ukrywają cukier ?

• syrop glukozowo-fruktozowy – zagęszczony i oczyszczony wodny roztwór cukrów prostych (glukozy i fruktozy). Otrzymywany z kukurydzy przetworzonej na skrobię kukurydzianą. Taki syrop zawiera w swoim składzie 55%  glukozy, 42 % fruktozy i około 3%  innych cukrów. Syrop dodawany jest do wszelkiego rodzaju płatków, batonów zbożowych, pieczywa, przetworów warzywnych, produktów mlecznych.
• Słód jęczmienny– powstaje podczas kiełkowania ziarna z jęczmienia w procesie słodowania. Jest naturalnym środkiem słodzącym, dodatkowo nadaje przyjemny ciepły kolor. Słód zawiera naturalny cukier, którym podczas procesu fermentacji odżywiają się drożdże i najczęściej jest używany do ich wypieków.
• Cukier kokosowy –pozyskiwany z palm kokosowych. Słodki smak nadaje mu sacharoza (70-79%) oraz glukoza i fruktoza. Zawiera dodatkowo składniki odżywcze, m.in. magnez, potas, żelazo, cynk czy witaminy z grupy B oraz C. Ma nieco niższy indeks glikemiczny niż zwykły biały cukier, lecz mimo to należy go ograniczyć w diecie.
• Melasa – to gęsty, ciemnobrązowy syrop, powstający jako produkt uboczny podczas produkcji cukru spożywczego. Składa się w około 40% z sacharozy. Wyróżniamy melasę buraczaną pozyskiwaną przy produkcji cukru buraczanego oraz melasę trzcinową uzyskaną przy produkcji cukru trzcinowego. Zawiera dodatkowo wapń, magnez, żelazo, selen czy potas. Najczęściej dodawana do produkcji płatków i pieczywa.
• Karmel – cukier spożywczy poddany wysokiej temperaturze w procesie karmelizacji, w wyniku której uzyskuje ciemne zabarwieni. Spożycie dużych ilości może powodować dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Występuje najczęściej w ciemnym pieczywie, którzy producenci reklamują jako razowe.
• Maltodekstryny– mieszaniny cząsteczek cukrów otrzymywane ze skrobi. Bardzo łatwostrawne i błyskawicznie trawione w przewodzie pokarmowym. Mają wyższy indeks glikemiczny niż czysta glukoza ( 105). Maltodekstryna jest stosowana jako środek zapobiegający krystalizacji sacharozy w przetworach wysoko słodzonych. Występuje najczęściej w produktach piekarniczych, odżywkach i żywności dla dzieci, produktach mięsnych, daniach instant, produktach mlecznych i żywności niskokalorycznej.
• Maltoza – dwucukier, zbudowany z dwóch cząsteczek glukozy. Duże ilości maltozy znajdują się w słodzie jęczmiennym i pośrednich produktach przemysłu fermentacyjnego czyli w piwie i wyrobach piekarniczych.
• Syrop z agawy- produkuje się z rdzenia agawy i poddaje się długiej obróbce termicznej, póki nie pozostanie gęsty syrop, konsystencją i kolorem przypominający miód. Po poddaniu procesom rafinacji i filtracji powstaje syrop składający się wyłącznie z cukru. Zawiera on od 56 do 92% fruktozy i od 8 do 20 % glukozy. Często w reklamach producenci reklamują go jako zdrowy zamiennik samego cukru, natomiast procesy jakim jest poddawany czyni go równie szkodliwym co biały cukier. Ma on niższą kaloryczność jak i indeks glikemiczny , natomiast dalej zawiera w sobie cukry proste z których powinniśmy zrezygnować. Syrop najczęściej dodawany jest do produktów ,,fit’’, ,,fitness’’ aby ukryć dodatek cukru.

Inne zamienniki cukru:

• Cukier buraczany
• Cukier inwertowany
• Cukier palmowy
• Cukier daktylowy
• Fruktoza
• Glukoza
• Koncentrat soku owocowego
• Sok owocowy
• Syrop glukozowy
• Syrop fruktozowy
• Syrop kukurydziany
• Syrop jęczmienny
• Syrop klonowy
• Syrop HFCS
• Syrop ryżowy

Jak czytać etykiety?

Najważniejszy jest skład produktu. Polskie prawo wymaga od producenta podanie listy składników od produktu, który stanowi największą wagowo jego część. Jeśli cukier lub któryś zamiennik znajduje się na czele oznacza to , że produkt będzie zawierał jego duże ilości. Producent również do swojego produktu może dodać kilka rodzajów cukru i wtedy cukier będzie przewijał się pod podanymi wyżej nazwami.

Dla przykładu

Produkt , gdzie zostały dodane cukry:

Płatki śniadaniowe:

Skład : Pełne ziarna zbóż (58%) [pszenica (50,9%), owies (7,1%)], ryż (37,4%), cukier, syrop cukrowy (syrop cukru inwertowanego, melasa cukru trzcinowego), ekstrakt słodowy jęczmienny, substancje wzbogacające [składniki mineralne: wapń, żelazo; witaminy: niacyna (B3), kwas pantotenowy (B5), ryboflawina (B2), witamina B6, kwas foliowy (B9)], sól, syrop glukozowy, przeciwutleniacz (mieszanina tokoferoli).

W mieszance płatków zbożowych możemy znaleźć aż 4 rodzaje cukru i jest to cukier dodany, który nie występuje naturalnie w produkcie.

Szynka gotowana

Skład: mięso wieprzowe (81%), woda, sól, białko sojowe, substancja zagęszczająca: E407, stabilizatory: E451, E452, glukoza, maltodekstryna, przeciwutleniacze: E301, E316, wzmacniacze smaku: E621, E635, aromaty, ekstrakty przypraw, substancja konserwująca: E250

Nawet w wędlinie, gdzie teoretycznie nie powinno być cukru znajdziemy go pod dwoma nazwami.

Takich przykładów jest bardzo dużo, dlatego warto wiedzieć pod jakimi nazwami może kryć się cukier w produktach spożywczych.